AYM ‘Genç Bir Don Juan’ın Maceraları’nın yayıncısı hakkındaki kararı bozdu

Anayasa Mahkemesi, “müstehcen” kitap bastığı gerekçesiyle cezalandırılan yayıncının tabir özgürlüğünün ihlal edildiğine hükmetti. Yüksek Mahkeme, kararında; “Açıklanan ve yayılan bir fikrin bireyler ve toplum açısından değerli-değersiz yahut yararlı-yararsız biçiminde ayrıştırılması -subjektif ögeler ihtiva edeceğinden- tabir özgürlüğünün keyfi biçimde sonlandırılması tehlikesini doğuracaktır” değerlendirmesini yaptı.

Yayıncı İrfan Sancı, 2009 yılında Guillaume Apollinaire’nin Lex expploits d’un jeune Don Juan isimli kitabının çevirisini Genç Bir Don Juan’ın Maceraları ismi ile bastı. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, kitabın müstehcen içerikli olduğu gerekçesiyle, Sancı hakkında soruşturma başlattı. İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi, eksper heyetinden kitap ile ilgili rapor aldı. Başbakanlık Küçükleri Muzır Neşriyattan Müdafaa Heyeti Başkanlığı, Galatasaray Üniversitesi Fransız Lisanı ve Edebiyatı ile ceza hukuku kısmından seçilen üç kişilik uzman heyetinin raporu doğrultusunda, Sancı’nın beraatine karar verildi.

Karar temyiz edildi. Yargıtay 14. Ceza Dairesi, birinci derece mahkemesinin verdiği beraat kararının bozulmasına hükmetti. Yine başlayan yargılamada kovuşturmanın ertelenmesine ve Sancı hakkında üç yıl boyunca kontrollü hürlük kararlarının uygulanmasına karar verildi. Bu defa de Sancı, hakkındaki kararı temyize taşıdı. Yargıtay 14. Ceza Dairesi, birinci derece mahkemesi kararının temyiz kabiliyeti olmadığı gerekçesiyle evrakın mahalline iadesine karar verdi. Sancı’nın buna yaptığı itiraz da İstanbul 2. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından reddedildi.

ANKA’nın haberine nazaran Sancı kesin karar ile birlikte Anayasa Mahkemesi’ne kişisel müracaat yaptı. Anayasa Mahkemesi, Sancı’nın tabir özgürlüğünün ihlal edildiğine hükmetti. Yüksek Mahkeme’nin kararında şu değerlendirmeler yapıldı.

“Anayasa Mahkemesi’nin daha evvel de tabir ettiği üzere sanatsal çalışmalar birden fazla kez birden fazla manaya gönderme yapar ve bu sebeple de sanatsal çalışmaların ortaya koyduğu ileti çarçabuk tespit edilemeyebilir. Bu sebeple sanatsal tabirlerin yorumları da bireylere nazaran farklılaşabilir. Bu kapsamda sanatsal tabirlerin öteki söz tiplerine nazaran daha kışkırtıcı yahut rahatsız edici olma ihtimali her vakit bulunmaktadır. Hakikaten Yargıtay ilgili dairesinin ve en son kararı veren birinci derece mahkemesinin kararlarını dayandırdıkları uzman raporlarında müracaata bahis kitaptan tırnak içinde alınan kimi söz yahut kısımlar uzmanlarca kabul edilemez bulunmuştur. Halbuki Anayasa Mahkemesinin birçok kere söz ettiği üzere, açıklanan ve yayılan bir fikrin içeriğinden yahut kullanılan kimi kavramlardan hareketle bireyler ve toplum açısından değerli-değersiz yahut yararlı-yararsız biçiminde ayrıştırılması -subjektif ögeler ihtiva edeceğinden- tabir özgürlüğünün keyfi biçimde sonlandırılması tehlikesini doğuracaktır.” (HABER MERKEZİ)